Bambu Kağıt Nedir? Nasıl Yapılır? Nerede Kullanılır?
Bambu kağıdı, bambu ağacının gövde kısmı kullanılarak üretilen, tamamen el yapımı olan bir kağıt türüdür. Bambu kağıdının üretimi Çin’de ünlü hanedanlıklar tarafından başlatılmış ve nesilden nesile öğretilerek günümüze kadar aktarılmıştır. Bambu kağıdı oldukça tok bir kağıttır ve yüksek mürekkep emilimi sağlar.
Bahsedildiği gibi kökeni Çin’e dayanan bambu kağıdı, yapımı oldukça zor ve uğraş isteyen bir kağıttır. Bambu kağıdı yapımı için, gövdeleri daha yumuşak olacağından dolayı, genç bambu ağaçları tercih ediliyor. Bambu kağıdı yapım süreci oldukça uzun ve çeşitli prosesler gerektiren birtakım işlemler dizisinden oluşuyor. Bambu kağıdını kendiniz de yapabilirsiniz ancak bambu lifleri çok sert olduğundan ve uzun bir fermantasyon süresi de dahil olmak üzere çok fazla işleme ihtiyaç duyulur ve bu sebeple biraz zaman kaybı olabilir. Bambudan kağıt yapmanın daha kolay bir yolu, yeni bambu kültürlerinden (kamışlar) kılıfları kullanmaktır. Bunlar, yeni bambu kamışlarının (çoğu durumda) olgunlaştıkça yere düşen dış kaplamalarıdır. Bu kamışlar genellikle kuru mısır kabuğuna çok benzeyen bir dokuya sahiptirler.
Eğer kendiniz bambu kağıdı yapmak istiyorsanız, bazı malzemelere ihtiyacınız olacaktır. Bambu kalıbı yapmak için en önemli temel iki özel malzeme bir kalıp ve güvertedir. Kalıp, temel olarak, cam elyafı pencere ekranının takılı olduğu bir çerçevedir, bunu sanki bir resim çerçevesi gibi düşünebilirsiniz. Döşeme ise aynı boyutta ancak ekransız başka bir çerçevedir. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi almak için çeşitli videolar da izleyebilirsiniz, konuya görsel olarak netlik kazandırmak bu noktada anlamanız için daha iyi yardımcı olacaktır. Herhangi bir kütüphanede kağıt yapımı üzerine birçok kitap olacak ve size nasıl kalıp ve güverte yapılacağını gösterebilir. Ancak bu malzemelere kolaylıkla Vera Sanat internet sitesinden de ulaşabilirsiniz. Bu adımı atlamak size çok fazla vakit kazandıracaktır.
Bambu Liflerinin Toplanması Ve hazırlanması
Öncelikle tabii ki de bambu kağıdın ana malzemesi olan bambulara ihtiyacınız var. Bambu kağıdı yapmaya başlamak için bahsettiğimiz gibi bazı bambu kabukları toplamanız gerekecek. Bu toplama işlemi için en iyi zaman dili genellikle ilkbaharda veya yaz başıdır çünkü bu zaman dilimi bambuların en rahat toplanabileceği ve yere düştüklerinde oldukça hızlı bir şekilde bozuldukları zamandır.
Bambu kağıt yapmaya başlamak için gerekli malzemeleri hazır hale getirmeden önce, toplanan bambu kabukları küçük parçalara ayrılmalıdır. Bu işlemi yüzey alanını arttırmak ve içerisine koyulacak diğer malzemelerle en yüksek etkileşimi hızlıca sağlamak için önemli bir adım olarak düşünebilirsiniz. Buradan sonra bambu kağıtlarını içinde bekleteceğiniz kireçli bir suya ihtiyacınız olacaktır. Burada kullanılan kireç tamamen doğaldır ve bu bekletme işlemi ile bambunun pH dengesi sağlanır. Bu işlem bir çeşit ayırma reaksiyonudur ve bambu liflerinin birbirinden ayrışması için gerekli olan bir işlemdir. Bu işlemlerde kimyasal madde kullanılmaz. Lifler yumuşayıp ayrıştığında, bambular kireç suyundan çıkarılır. Bambuların yumuşaklık kıvamı hamur haline getirilebilecek kadar olmalıdır. Bambular yıkama işleminden geçerek bambu elyafı üretmek için daha fazla parçalanır. Bambu liflerini hamur haline getirmek için büyük bir değirmen taşı kullanılır. Bu yöntem gelenekseldir ve nesillerdir kullanılır. Lifler bu işlem sonrası hamur haline gelir ve kağıt haline getirmek için bir çözelti içine koyulur. Bu işlem sonrası kağıt çok kalındır ve onu inceltmek için başka bir işlem daha uygulandıktan sonrasında istiflenir ve kurutma işlemine geçilir. Kurutma işlemi bambu kağıdı üretimindeki en zor kısımdır. Çünkü ısıya maruz kalan hassas bambu kağıtları bulundukları yere yapışırlar ve dolayısıyla oradan çıkarırken yırtılmalar yaşanır. Bambu kağıdı yapmak ne kadar kolay gibi görünse de oldukça zor ve uzun süreçtir, deneyim gerektirir.
Bambu Kağıdı Kullanım Alanları
Bambu kağıdı kalın, yüksek emici gücü olan özel bir kağıttır. Bambu kağıdı gibi kağıtlar genel olarak tenzip, hat sanatı ve minyatür sanatında kullanılmaktadır. Bambu kağıtlar oldukça özel ve üretimi bir o kadar zahmetli kağıtlardır. Hat, tenzip ve minyatür sanatlarında birçok eğitim merkezi yüksek emici özelliğe sahip bambu kağıtları tavsiye etmektedir. Yapımı oldukça zor olan bambu kağıdın artık kolay olarak Vera Sanat sayesinde erişebilirsiniz.