Ebru Boyası Nedir, Nasıl Kullanılır?

Geleneksel ebru sanatı, su üzerine damlatılan boyaların su yüzeyinde yayılmasıyla oluşturulan desenlerin, daha sonrasında bir yüzeye aktarılıp sabitlenmesiyle icra edilen bir resim veya süsleme sanatıdır. Ebru kelimesi Arapçada "su" anlamına gelen "ebir" kelimesinden türetilmiştir. Ebru sanatı, Osmanlı döneminden günümüze kadar ulaşmış olan bir süsleme tekniğidir. Ebru sanatı, özellikle kitap kapları, hat levhaları, tezhip çalışmaları, duvar panoları ve benzeri eserlerde sıklıkla kullanılmıştır. Günümüzde ise daha ziyade dekoratif amaçlarla kullanılmaktadır ve kağıt, kumaş, seramik gibi farklı yüzeylere uygulanabilmektedir. Ebru sanatı, su, boya ve desen üçlemesiyle benzersiz desenlerin ortaya çıkarıldığı bir sanattır. Haliyle bu sanatta ebru boyası önemli bir yer tutar. Her defasında farklı ve eşsiz desenlerin ortaya çıkması sebebiyle, doğa, bitki, bulut, taş gibi doğal motiflere benzeyen desenler ebru sanatında oldukça fazla yer bulur. Bu yazımızda sizlere geleneksel bir Türk sanatı olan ebru hakkında, ebru boyası nedir, ebru boyası nasıl kullanılır, ebru boyası markaları, ebru boyası fiyatları gibi sorulara cevaplar vermeye çalışacağız. Ebru sanatının tarihçesi için ilgili makalemize bakabilirsiniz. (Ebru Sanatının Tarihçesi)

Ebru Sanatı Nedir?

Ebru, kendine has birtakım teknikler kullanılarak hazırlanan ve tekneye alınan su üzerinde boyalarla oluşturulan benzersiz desenlerin kağıt gibi bir yüzeye aktarılmasıyla icra edilen geleneksel bir Türk sanatıdır.

13. yüzyılda ilk Ebru örnekleri Orta Asya’da görülmüş ardından İran aracılığıyla Anadolu’ya yayılmıştır. Osmanlı döneminde, Türk hat ustaları ve sanatçıları yeni formlar ortaya koymuş ve günümüze kadar ulaşan ebru tekniklerini geliştirmişlerdir.

Ebru sanatı, kendine has malzemelere ve uygulama tekniğine sahiptir. Ebru sanatında kullanılan tüm malzemeler ve araçlar ebru sanatını icra eden kişi tarafından hazırlanır. Boyaların tamamı doğal yöntemlerle elde edilir. Suyun yoğunlaşmasını sağlayan kitre bitkisel bazlı bir malzemedir. Boyaların kitre üzerinde açılmasını sağlayan doğal asit de hayvanın safra kesesindeki öd’den elde edilir. Kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde doğal yöntemlerle hazırlanan boyalar aracılığıyla oluşturulan desenler kağıt, kumaş, seramik gibi yüzeylere aktarılır.

Yüzyıllar boyuncagelgit, taraklı, hatip, bülbülyuvası, çiçekligibi pek çok ebru çeşidi ortaya çıkmıştır. Ebru’ sanatında kullanılan en yaygın renkler açık yeşil, kırmızı ve sarıdır. En sık rastlanan desenler ise çiçek, yaprak, süsleme ve ayın ilkdördün hali olarak karşımıza çıkar. Daha fazla bilgi için ilgili yazımıza bakabilirsiniz. (Ebru Sanatı Çeşitleri Nelerdir?)

Ebru Malzemeleri Nelerdir?

Ebru sanatı dendiğinde akla ilk gelen malzemelere; boya, fırça, tekne, kitre, su, kağıt ve öddür. Kendine has yapım özellikleri barındıran ebruda kullanılan malzemelerin her biri son derece önemlidir. Hiç şüphe yok ki bu malzemeler arasında en önemlisi boyadır. Geçmişte sadece tabiatta bulunan toprak, kaya ve bitkilerden elde edilen doğal boyalar kullanılırken, günümüzde daha fazla renk çeşitliliği sağlamak adına sentetik boyalar da kullanılmaktadır.

Ebru malzemelerinden biri diğeri de fırçalardır. Eskiden ebru sanatında at kıllarının gül dalına sarılmasıyla elde edilen fırçalar kullanılırken, günümüzde modern malzemelerden üretilen farklı ebatlarda fırçalar da kullanılmaktadır. Boyaya şekil vermek için metal çubuk ve tarak gibi gereçler ebru sanatı malzemeleri arasındadır. Ebru sanatında kullanılan dikdörtgen biçimli tekne, çinko, galvaniz ya da diğer metallerden üretilir.

Ebru yapmak için gerekli malzemeler arasında yer alan kitre, suya kıvam vermek için kullanılır. Kitre zamkı, Anadolu’da yetişen Geven isimli bitkinin gövdesinden elde edilir. Boyanın kitreli su üzerinde çökmeden yayılmasını sağlayan madde ise sığır ödüdür. Ebrunun en temel unsuru olan öd, suyun yüzeyinde bir gerilim sağlayarak boyaların birbirine karışmasını engeller. Ayrıca şekillendirme işleminin ardından boyaların aktarılan yüzeye yapışmasına da yardımcı olur.

Kağıt ve su da ebru için gerekli malzemelerdendir. Ebru için kullanılacak kağıdın emici ve asitsiz olması önemlidir. Profesyonel ebru malzemeleri arasında yer alan bu tür kağıtları bulmak zor ve pahalı olduğu için yüzeyi parlak olmayan kağıtlar da kullanılabilir.

Ebru Sanatı İçin Hangi Boya Kullanılır?

Geleneksel ebru sanatında toprak boya diye bilinen, pigment ve demir oksit ebru boyasıkullanılır. Bu boyalar su ve öd ilave edilerek mermer el taşlarıyla ezilerek hazırlanır.

Günümüze ebru sanatında sentetik olarak üretilen boyalar da kullanılmaktadır. Ancak bu malzemelerle yapılan bu ebrular Geleneksel Ebru olarak adlandırılmaz. Bu tip malzemeler genellikle ebru sanatıyla amatör olarak ilgilenenleri ve çocukları ebru sanatına teşvik amacıyla kullanılır.

İster ebru sanatına yeni gönül vermiş bir amatör olun ister bu sanatı uzun yıllardır icra eden bir profesyonel olun aradığınız tüm ebru malzemelerini Vera Sanatinternet sitesinde bulabilirsiniz. Gerekli ebru malzemelerini eksiksiz ve kaliteli şekilde temin etmek için bize ulaşmanız yeterli.