Hat ve Tezhip Malzemeleri – Defterler

Geleneksel Türk-İslam sanatlarından bahsederken hiç şüphesiz ki akla ilk olarak Hat ve Tezhip sanatları gelir. Kısaca güzel yazı ve yazı süsleme sanatları olarak tanımlanan hat ve tezhip sanatı Osmanlıdan günümüze kadar varlığını usta-çırak ilişkisi çerçevesinde sürdürmüştür. En parlak dönemlerini Osmanlı zamanında yaşayan Hat ve Tezhip sanatları bugün genellikle hobi olarak icra edilir. Her geleneksel sanat dalında olduğu gibi hat ve tezhip sanatında da birtakım gereklilikler vardır. Sanatın nasıl icra edileceği, tecrübe, sanatkarın kabiliyeti gibi hususların yanı sıra bu sanatları icra edebilmek için gerekli hat ve tezhip sanatı malzemelerine de sahip olmanız gerekir. Yazı ile ilgili sanatlar olduğu içindir ki kalem, kağıt, mürekkep ve boyalar en başta gelen ihtiyaçlar olarak öne çıkmaktadır. Ancak bu kadarı elbette yeterli değildir hokka, fırça, altın varak, defter gibi belli başlı yardımcı malzemelere de ihtiyaç duyarsınız. Bu malzemeler arasında defterler; suluboya defteri, eskiz defteri, kareli defter, çizgisiz defter, çizgili defter, akrilik boya defteri gibi alt kollara ayrılmaktadır. Bu yazımızda size hat ve tezhip sanatları hakkında kısa bilgiler verirken not defteri, blok not gibi yardımcı malzemeler hakkında da kısa bilgiler vermeye çalışacağız.   

Hat Sanatı Nedir?

Hat, en basit ve kısa tanımıyla, çizgi anlamına gelmektedir. Hattat adı verilen hat sanatkarının, çizgileri büyük bir titizlik, hassasiyet ve yaratıcılıkla işlemesi sonucunda oluşturduğu yazıya hat sanatı denir. Hat sanatı, en parlak dönemini yaşadığı Osmanlı zamanında "Hüsn-i Hat” olarak anılırdı. Hat sanatı, Arap alfabesinin 6 ve 10’uncu yüzyıllar arasında geçirdiği değişimlere paralel şekilde gelişim göstermiştir. 

Hat sanatını sadece güzel yazı yazma sanatı olarak düşünmek bu sanat dalına haksızlık olur, çünkü hat bundan daha fazlasıdır. Hat, büyük yetenek, beceri ve sabır gerektiren yaratıcı bir süreçtir. Her hattatın kendine özgü bir tarzı vardır ve sadece güzel harf yazabiliyor olmak iyi bir hat sanatkarı olmak için kesinlikle yeterli değildir. Her ne kadar günümüzde hat sanatına ait eserler genellikle dekor amaçlı tablolarda kullanılıyor olsa da Osmanlıdan kalan; kervansaraylar, camiler, hamam ve minareler gibi mimari eserlerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. 

Hat Sanatı Malzemeleri

Hat sanatını icra edebilmek için hattatın sahip olması gereken en büyük malzeme beceri, yaratıcılık ve sabırdır elbette. Ancak bunun yanında bu sanatı icra edebilmek için gerekli malzemeler de vardır. Hat sanatında kullanılan malzemeleri şu şekilde sıralamak mümkün olabilir: Yazı takımları, kalemler, kalemtıraşlar, aharlı kağıt, maktalar, mürekkep, lika, hokka (kalemdan, divit), mühre, makas ve celi kalem. Hat sanatını icra edebilmek için gereken tüm malzemeleri ve aksesuarları, Türkiye’nin her yerinden güvenli bir şekilde Vera Sanat aracılığıyla temin edebilirsiniz. 

Tezhip Sanatı Nedir?

Tezhip, sözlük anlamı olarak "altınlamak” demektir ve el yazması kitaplara altın yaldız ve boya ile yapılan süslemelere verilen isimdir. Bir tür kitap süsleme sanatı olan tezhibin kökenleri oldukça eskiye dayanır. Bu sanatı icra eden kişilere müzehhib adı verilir. Tezhip sanatı, hüsn-i hat sanatıyla paralel olarak gelişmiş olup, ekseriyetle el yazması kitapların giriş, yazı içi ve hatime bölümlerinde kullanılmıştır. Tezhip sanatında kullanılan motifler ve desenler diğer süsleme sanatlarında görülenlere nazaran daha küçük ve oldukça sadedir.

Bir süsleme sanatı olan tezhip, çeşitli üslup ve tarzlarda uygulanabilir. Bu sebepledir ki tezhip nasıl yapılır? sorusuna cevap verebilmek bir hayli güçtür. Genellikle, tezhip sanatçısının hayal gücü, kültürel birikimi ve dünya görüşü neticesinde ortaya çıkan bir eserdir. 

Tezhip Sanatı Malzemeleri

Ustasının hayal gücüne, yaratıcılığına, dünya görüşüne ve hatta kültürel birikimine bağlı olarak ortaya çıkan tezhip sanatını icra edebilmek için elbette birtakım malzemelere ihtiyaç duyarsınız. Bu malzemeleri şu şekilde saymak mümkün: Tezhibin ana maddesi inceltilmiş altın, mühre, fırça, boya, ince uçlu bir kalem, şap, palet, maket bıçağı, cetvel ve gönye ve defterler. Bunlara ek olarak müzehhibin tarzına bağlı olarak farklı malzemeler de gerekebilir. 

Vera Sanat olarak, geleneksel Türk-İslam sanatlarını icra eden kimselerin ihtiyaç duyabileceği tüm malzemeleri Türkiye’nin her yerine kargo ile yolluyoruz. Defterlerden fırçalara, kalemlerden boyalara varıncaya kadar ihtiyaç duyabileceğiniz tüm malzemelere, uygun fiyatlarla ve Vera Sanat güvencesiyle ulaşabilirsiniz.