Hattat Nedir & Kimdir?

Hattat sözlük manası olarak, "İslâm yazısını sanat amacıyla yazan ve öğreten kişi” anlamına gelmektedir. Hattat kelimesi Arapça "hatt” mastarından türemiştir. Hattat, eski zamanlardan bugüne kadar ulaşmış geleneksel hat sanatını yürüten kişiye verilen unvandır. Bir çeşit güzel yazı yazma sanatı olan hat; Arap harfleri ile çeşitli yazı teknikleri kullanılarak kaleme alınmış, Türk sanatkârlarının elinde en güzel eserlerini vermiştir. Gelin bu yazımızda yeteneği ve becerisiyle hat sanatını en iyi şekilde icra eden hattatlara yakından bakmaya, nasıl hattat olunur? Hattat olmanın şartları nelerdir? Hattat ne iş yapar? Gibi sorulara cevap bulmaya çalışalım.

Hattat ne iş yapar?

Hattat dendiğinde insanların aklına ilk gelen soru elbette "hattat ne iş yapar?” sorusudur. Kısaca cevaplamak gerekirse, hattat, ana malzemesi kamış ve kalem olan araç gereçleri kullanarak genellikle kâğıt üzerine, ayet ve hadisleri estetik bir şekilde yazan sanatkârlara verilen isimdir. Hattatların bu işe başlamalarında ve ilerletme azimlerinde ayet ve hadislerde ifade edilen güzel yazının ve güzel yazı yazanın övgüye layık olduğu bakış açısı hâkim olmuştur.

Hattatların yazdığı yazılar özellikle oldukça estetik ve şık bir görünüm sunar. Böylece hem bireysel hem de kurumsal kullanım amaçlı eserler ortaya çıkarır. Günümüzde hattatların çalışmalarının birçok farklı alanda yaygın şekilde değerlendirildiğini söylemek mümkündür.

Nasıl hattat olunur?

Geleneksel Türk sanatlardan hat eğitimi ciddi bir disiplin içinde usta - çırak ilişkisi şeklinde yürütülmüştür. Genelde genç yaşlarda eğitimi başlayan hat sanatı resmî kurumlar, medreseler, özel eğitim yerleri veya konaklarda icra edilmiştir. Haftanın belli günlerinde eğitim veren hattatlar, günlük veya aylık ödemeler almıştır.

Bazı büyük hattatların da bu işe yeteneği ve isteği olan bir iki öğrenciyi seçerek özel eğitim verdikleri, herhangi bir ücret almadan öğrenci yetiştirdikleri bunu "sanatın zekatını vermek” olarak gördükleri kaydedilmiştir.

Hattat olmak isteyen bir kişinin hüsn-i hat sanat eğitimi alması gerekir. Özellikle bu sanat içerisinde kalem kullanımı büyük bir öneme sahiptir. Konusunda tecrübe sahibi olan uzmanlar ve ustalar hat sanatının tüm inceliklerini öğretir. Eğitim tamamlandığında kişi hattat unvanını alsa da hat eğitimi bir ömür boyu süren bir öğrenme ve kendini geliştirme sürecidir.

Hattat olmanın şartları nelerdir?

Her sanat ve zanaat dalında olduğu gibi hattat olabilmek için de bazı belli başlı şartlar bulunmaktadır. Bunlar içerisinde en önemlisi elbette ki bu işin eğitimini almaktır. Ancak sadece eğitim almakla hattat olunmaz, aynı zamanda bireysel olarak birçok nitelik, yetenek ve beceriye de sahip olmak gereklidir.

Hattat olmanın belli başlı bazı şartlarını şöyle sıralamak mümkün: Hat sanatı ile yakından ilgilenmek, hat sanatına karşı yetenekli ve istekli olmak, kibri bir kenara bırakmak, sabırlı ve azimli olmak, yazmaya sürekli devam etmek, doğru malzemeleri kullanmak, ustasından onay almak.

Bütün bunların dışında, hattat olmak için kişinin sahip olması gereken birtakım özellikler de vardır: Detaycı olmak, estetik anlayışa sahip olmak, titiz olmak, yaratıcı olmak ve dikkatli olmak bunlar arasında sayılabilir.

Hattatlığın zorlukları nelerdir?

Her meslek ve sanat dalında olduğu gibi hattat olmanın da beraberinde getirdiği birtakım zorluklar vardır. Ancak bir kere bu sanata gönül verdiniz mi bu türden zorlukların size engel teşkil edeceğini düşünmüyoruz. Yine de hattatların karşılaştığı bazı zorlukları sıralamamız gerekirse: Sadece özel sektörde çalışılabilirler ve birçok iş yerinde sigorta koşulları gelişmemiştir. Devlette istihdam imkanının olmaması, hattatların iş alanlarını oldukça kısıtlar. Genelde düzenli bir gelirleri yoktur. Hat sanatında yeterince tanınmamış bir kişinin kazancı oldukça düşük olabilmektedir.

Hobi Olarak Hattatlık

Eski zamanlarda bu sanatçılar oldukça meşakkatli ve sabır gerektiren bir eğitimden geçmekteydiler. Hattatlar elleri ve parmakları güçlensin diye okçuluk sporuyla da uğraşmaktaydılar. Pek çok ünlü hattat aynı zamanda usta birer okçu idi, hatta çoğu zaman bu iki müessese birlikte çalışırdı.

Hiç şüphe yok ki hattat olabilmek için belli bir yeteneğe sahip olmak gerekir. Aynı zamanda bazı eğitimler almak ve buna bağlı şekilde tecrübe edinmek gerekmektedir. Bu doğrultuda günümüzde pek çok insan hat sanatı ile uğraşmak ve hattat olmak istiyor. Ancak iş imkanlarının çok kısıtlı olması bu sanat dalının daha ziyade bir hobi olarak kalmaya zorluyor.

Hat sanatında kullanılan malzemeler nelerdir?

Kullanılan hat malzemeleri genel olarak kamış kalem, kağıt, mürekkep ve kalemtıraştır. Eserlerin uzun süre zarar görmeden saklanması için asitsiz kağıtlar tercih edilmelidir. Malzemelerin kalitesi hat sanatının güzel bir şekilde icra edilmesi için son derece önemlidir.

Vera Sanat olarak Hat sanatı ile uğraşanlar için en kaliteli malzemeleri temin ediyoruz. Bir hattatın sahip olmak isteyeceği en doğru ve kaliteli hat malzemelerine ulaşmak için internet sitemizi ziyaret edebilir, bu estetik sanat dalının huzuru ve tatmini içinde kaybolmaya hemen başlayabilirsiniz. Detaylı bilgi almak için tıklayın: Hat Sanatı Malzemeleri