Tezhip Sanatı Nedir, Tezhip Sanatına Başlayanlar için Gerekli Malzemeler Nelerdir?

Tezhip nedir sorusunu, altın yaldız ve boya ile yapılan süsleme sanatıdır şeklinde cevaplayabiliriz. Tezhip sanatı daha ziyade Kur’an-ı Kerim’in ve el yazması kitapların süslenmesinde kullanılmıştır. Çeşitli desen ve motiflerle icra edilen tezhip sanatında canlı figürlere yer verilmemiştir. Tezhip ustaları kitaplardaki konu başlıklarını, sayfa kenarlarını süsleyerek kitapları daha estetik hale getirmeye ve onlara daha çekici bir görünüm kazandırmaya çalışmışlardır. Tezhip sanatını icra eden kişiye müzehhip adı verilir ve müzehhipler bu sanatı tezhip malzemeleri kullanarak yaparlar. Tezhip sanatı malzemeleri ustanın aklındakini yüzeye doğru ve estetik şekilde aktarabilmesi bakımından önemlidir.Vera Sanat olarak tezhip için gerekli malzemeler nelerdir sorusuna da değindiğimiz bir yazı hazırladık.

Tezhip Sanatı Nedir?

Kelime anlamı altın ile süsleme olan tezhip, Farsçadan dilimize girmiş bir terimdir. Özellikle Kur’an-ı Kerim’in süslemesinde etkili bir şekilde kullanılan tezhip; ferman gibi belgelerde de karşımıza çıkar. Yine farklı levha ve evrakların etrafına işlenen tezhipler de oldukça estetik değerlere sahip eserlerdir. Farklı renklerde yapılabilen tezhip sanatı Osmanlıda, özellikle Kanuni döneminde en parlak dönemini yaşamıştır. Türk tezhip sanatında en favori renk lacivert renk tonlarıdır. Günümüzde tezhip sanatına olan ilgi yeniden artış göstermiştir.

Tezhip Sanatı Nasıl Yapılır?

Tezhip eserlerinin, görsel değerlerinin yanı sıra manevi değerleri de vardır. Bu durum tezhip sanatına olan ilgiyi arttırmaktadır. Tezhip sanatı icra edilirken boya ile birlikte altın kullanılır. Altının dövülerek incecik özel bir tabaka haline getirilmesi sağlanır. Bu tarz tabakalara varak denir.

Altın varak daha sonra suyun içerisinde iyice ezildikten sonra jelatin ile karıştırılır. Bu sayede karışım belirli bir kıvama gelir. Tezhip tabloları içinde kullanılan boyalar genellikle toprak boyalardır. Günümüzde toprak boyaların yerini sentetik kökenli boyalar almış durumdadır. Tezhip sanatını icra eden kimselere müzehhip denir. Müzehhipler, el becerisi yüksek sanatkarlardır.

Tezhip Sanatında Hangi Malzemeler Kullanılır?

Tezhip sanatı icra edilirken kullanılan birtakım malzemeler vardır. Bu malzemeler arasında; çeşitli boyları, kurşun kalemleri, guvaj boyaları, Arap zamkını, çini mürekkebini, maket bıçağını saymak mümkündür. Tezhip koleksiyoncuları kaliteli malzemelerden yapılmış olan tezhip eserlerini tercih ettikleri için, tezhip sanatında kullanılan malzemelerin kaliteli olması önem arz etmektedir. Daha fazla bilgi için. (Hat ve Tezhip Malzemeleri)

Tezhip için ihtiyaç duyulan malzemeler kısaca şöyledir;

-Tezhibin ana maddesi olan inceltilmiş altın.

-Mühre

-Fırça

-Boya

-İnce uçlu bir kalem.

-Şap

-Palet

-Maket bıçağı

-Cetvel ve gönye ekipmanı

-İyi bir aydınlatma

Tabii müzehhibin tarzına ve ustalığına bağlı olarak bu malzemeler değişkenlik gösterebilir.

Tezhip için ihtiyaç duyduğu tüm malzemeleri temin eden müzehhip, işe ilk olarak eğer inceltilmemişse altını incelterek başlar. Altının parşömen ve sığır bağırsağı arasında dövülmesiyle varak elde edilir.

Daha sonrasında ise müzehhip, teknik uygulamaya başlamada önce kağıt üzerine hazırladığı motifi ince uçlu bir iğne yardımıyla deler fakat bu delme işleminin sert bir zemin üzerinde yapılması, motife zarar verilmemesi açısından önemlidir.

Bu işlemden sonra müzehhibin motifi süsleyeceği bölgeye yerleştirmesi ve iğne yardımıyla deldiği noktaları yapışkan madde ile doldurması gerekir. Bu adımımızdan sonra ise motif kaldırılır ve altın ya da boya kullanılarak doldurulur. Tüm bu işlemler sonucunda tezhip ile süsleme gerçekleşmiş olur.

Her ne kadar basit birkaç adım gibi gözükse de tezhip ustalık, yaratıcılık ve birikim isteyen bir sanattır.

Tezhip Bölümleri

Yapılış şekillerine ve yapıldıkları yerlere göre tezhipler farklı isimler alırlar. Hâlkârî ismi verilen süsleme sadece altınla ve sayfa kenarlarına yapılır. Zerefşan denilen süsleme ise genellikle altın tozu serpme şeklinde sayfa kenarlarına bazen de bütün sayfaya yapılan süslemedir.

Tezhip sanatının en sık görülen bölümleri şunlardır:

-Hatime tezhibi

-Sayfa kenarı tezhibi

-Boş sayfa tezhibi

-Ara boşluk ve koltuk tezhibi

-Bordür, Ulema, Zencirek, Kenarsuyu

-Gül tezhibi

-Sure başları tezhibi

-Vakfiye tezhibi

-Serlevha tezhibi

-Fihrist tezhibi

-Zahriye tezhibi

Tezhip Hangi Aşamalar Sonucu Ortaya Çıkar?

Eğer siz de tezhip malzemeleri arıyorsanız;Vera Sanat ürünlerini, Türkiye'nin 81 ilinden 24 saat içinde kargolama avantajı ve kredi kartı, EFT/Havale ödeme imkanlarıyla satın alabilirsiniz. Vera Sanat zengin ürün yelpazesi, kaliteli ürünleri ve eksiksiz sunduğu desteğiyle her zaman yanınızda. İnternet sitemiziziyaret edin ve ihtiyacınız olan her şeye anında ulaşın.